Podstawowe zwroty medyczne pochodzenia łacińskiego w tłumaczeniach medycznych języka niemieckiego

Podstawowe zwroty medyczne pochodzenia łacińskiego

Wiele podstawowych zwrotów medycznych składa się z członu głównego i końcówki, jak np. Dermatitis (derma/itis), oznaczające zapalenie skóry (Hautentzündung): dermat to człon główny oznaczający skórę (Haut), -itis to końcówka oznaczająca zapalenie (Entzündung).

Stąd:

Neuritis – Nervenentzündung

Gastritis – Magenentzündung

Enteritis – Darmentzündung

Nephritis – Nierenentzündung

Karditis – Herzentzündung

Są jednak wyjątki, jak Pneumonie (Lungenentzündung), ponieważ zwrot ten wyjątkowo nie posiada końcówki -itis, tym samym tworzy się go na podstawie zwrotu greckiego pneumonia.

Z kolei zwrot -ose (l.mn. -osis) to końcówka oznaczająca stan. Dermatose (dermat/ose) oznacza jakikolwiek stan skóry, przyjęło się jednak, że jest to określenie chorobowo zmienionej skóry. Stąd wszelkie zmiany skórne ujęte są pod pojęciem Dermatose.

Stąd:

Nephrose – nieprawidłowy stan nerek, schorzenie nerek – abnormer Zustand der Nieren

Psychose – psychoza – abnormer Zustand des Gemüts

Kolejną końcówką jest -al (końcówka przymiotnika) oznaczająca dotyczący czegoś, nawiązujący do czegoś, stąd dermal – dotyczący skóry (skórny), kardial – dotyczący serca (sercowy), pulmonal – dotyczący płuc (płucny).

Insuffizienz oznacza osłabienie lub też niewystarczającą funkcję narządów. Kardiale Insuffizienz to niewydolność sercowa a kardiopulmonale Insuffizienz to niewydolność sercowo-płucna.

Należy jednak pamiętać, że niemieckie określenie Mitralinsuffizienz (MI) oznacza niedomykalność zastawki mitralnej. Zasada ta dotyczy wszystkich zastawek, o czym mowa była w naszym kursie kardiologicznym.

My/o oznacza mięsień (gr. mys (myo) = mysz), Myokard to mięsień sercowy. Z kolei Myokardiopathie lub Kardiomyopathie to choroba mięśnia sercowego. Jej skutkiem może być osłabienie mięśnia sercowego. Stąd zapalenie mięśnia sercowego to Myokarditis a zmiany mięśnia sercowego to Myokardose.

Końcówka -om oznacza nowotwór. Myome to niezłośliwe nowotwory mięśni, tzw. mięśniaki. Myome w macicy mogą powodować nasilone i wydłużone krwawienia miesięczne. Nowotwory mogą pochodzić od naczyń krwionośnych oraz limfatycznych. Lymph/o odnosi się do układu limfatycznego. Zatem Lymphangiom to łagodne naczyniaki limfatyczne, a Hämangiom to niezłośliwe naczyniaki. Häm/o obok hämat/o jest określeniem krwi. Jeśli u pacjenta występują liczne nowotwory naczyń krwionośnych, mowa o Hämangiomatose, choroby krwi związane z nieprawidłowościami w składzie krwi lub w działaniu układu krwiotwórczego to Hämopathie. Gefäßkrankheiten to Angiopathie.

Skróty -isch oraz -al. To końcówki przymiotnika, stąd:

neural – dotyczy nerwów

neuritisch – dotyczy zapalenia nerwów

neurotisch – dotyczy zaburzeń zdrowia psychicznego

Z kolei końcówka alg/o oznacza ból, w słownictwie medycznym końcówka -algie stosowana jest do określenia bólu narządowego. Stąd Gastralgie to określenie bólu żołądka. Jeżeli słowo kończy się samogłoską, w wyrazie następującym opuszczamy „o”, stąd mówimy o Gastralgie a nie Gastroalgie.

Stąd:

Neuralgie – bóle nerwów

Kardialgie – bóle okolicy serca

Nephralgie – ból nerek

Poniżej przedstawiamy tabelę zwrotów do powtórek oraz ćwiczeń:

-itis Duodenitis Chondritis Lymphadenitis Myositis	-al extrakranial extrarenal infrasternal intrarenal kortikal mitral
-ose Duodenalstenose Karotisstenose Thrombozytose	Derm/o Kardi/o My/o -om