Tłumaczenie nazw własnych w organizacji systemu ochrony zdrowia
Tłumaczenie nazw własnych w dziedzinie medycyny może być trudnym zadaniem, zwłaszcza jeśli chodzi o nazwy związane z organizacją systemu ochrony zdrowia. Terminologia używana w tym obszarze różni się między krajami i organizacjami, co utrudnia ustalenie jednoznacznych tłumaczeń. W poniższym artykule omówimy kilka kluczowych zagadnień dotyczących tłumaczenia nazw własnych w systemie opieki zdrowotnej.
Tłumaczenie nazw oddziałów w szpitalach
Pierwszym problemem, z jakim możemy się spotkać, jest tłumaczenie nazw oddziałów w szpitalach. Najczęściej spotykanym tłumaczeniem jest „clinical department of X” lub „ward”. Jednak w zależności od organizacji szpitala, oddziały mogą być również nazywane „unit” lub „subunit”. Przykładowo, „Intensive Care Unit” tłumaczymy jako „Oddział Intensywnej Opieki Medycznej”, a „Neonatal Intensive Care Unit” jako „Oddział Intensywnej Terapii Noworodka”.
Problem z tłumaczeniem słowa „klinika”
Kolejnym wyzwaniem jest tłumaczenie słowa „klinika”. W niektórych przypadkach jest to po prostu oddział w szpitalu, gdzie studenci medycyny zdobywają praktyczne doświadczenie. Przykładowo, „Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku Śląskiej Akademii Medycznej” tłumaczy się jako „Department of Hematology and Bone Marrow Transplant Unit”. Należy zauważyć, że termin „klinika” może być mylący, ponieważ w praktyce odnosi się raczej do poradni dla pacjentów ambulatoryjnych.
Wiele polskich placówek świadczących usługi zdrowotne, pod wpływem języka angielskiego, zmienia swoje nazwy i nazywa się obecnie klinikami. Za przykład mogą posłużyć kliniki medycyny estetycznej, które w praktyce często są gabinetami lub poradniami. Angielskie słowo „clinic” jest postrzegane przez Polaków jako bardziej prestiżowe, dlatego też klienci domagają się stosowania w przekładzie tego angielskiego słowa.
Tłumaczenie nazw szpitali klinicznych i uniwersyteckich
Jak prawidłowo tłumaczyć termin „szpital kliniczny” lub „uniwersytecki”, którego potoczną nazwą jest „klinika”? W tym przypadku przejęto tłumaczenie „(Medical) University Hospital” lub „Teaching Hospital” w odniesieniu do placówki Uniwersytetu Medycznego, która świadczy usługi medyczne i prowadzi zajęcia dla studentów medycyny. W tym kontekście niepoprawne jest tłumaczenie jako „clinic”, które raczej odnosi się do poradni dla pacjentów ambulatoryjnych.
Tłumaczenie nazw zakładów i pracowni w kontekście medycznym
Tłumaczenie terminu „zakład” jako „department” wydaje się oczywiste, ale czasami „zakład radiologii” tłumaczy się jako „radiology suite”, jeśli jest używany tylko do przeprowadzania badań diagnostycznych. Natomiast termin „pracownia” zwykle tłumaczy się jako „laboratory”.
Organizacja szpitali: kliniki, oddziały i pododdziały
Początkującym tłumaczom może być trudno zrozumieć organizację szpitali i różnice między klinikami, oddziałami i pododdziałami. W szpitalach klinicznych termin „departments” zwykle odnosi się do klinik, „wards” to oddziały, a „units” to pododdziały. Natomiast w pozostałych szpitalach „departments” to oddziały, a „wards” to pododdziały.
Tłumaczenie jednostek „katedra” i „klinika”
Często spotykanymi jednostkami w szpitalach klinicznych są „katedry” i „kliniki”. W niektórych przypadkach można je przetłumaczyć po prostu jako „department”. Jeśli istnieje istotna różnica między tymi jednostkami, można użyć tłumaczenia jako „University and Hospital Department of X”.
Propozycje tłumaczenia nazw własnych związanych z systemem ochrony zdrowia
| Terminy polskie | Propozycja tłumaczenia |
| szpital wojewódzki | provincial hospital |
| szpital powiatowy | district hospital |
| szpital rejonowy | regional hospital |
| szpital miejski | municipal hospital |
| szpital ogólny | general hospital |
| samodzielny publiczny szpital kliniczny (SPSK) | independent public university/ teaching hospital |
| samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej (SPZOZ) | independent public healthcare facility |
| szpital (wielo-)specjalistyczny | specialist/specialized hospital |
| szpital zespolony | polyclinic hospital |
| poradnia przyszpitalna | outpatient hospital unit |
| przychodnia | outpatient clinic |
| lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ ) | general practitioner (GP) |
| lekarz prowadzący | attending physician/ doctor |
| lekarz kierujący | referring physician |
| ordynator | head of X |
Tłumaczenie nazw własnych związanych z organizacją systemu ochrony zdrowia stanowi spore wyzwanie dla tłumaczy, zwłaszcza tych, którzy rozpoczynają przygodę z tłumaczeniami medycznymi. Od tłumaczy wymagana jest znajomość terminologii medycznej oraz uwzględnienie kontekstu i specyfiki danej placówki. Należy pamiętać, że nie zawsze istnieje jednoznaczne tłumaczenie i czasami konieczne jest stosowanie różnych odpowiedników w zależności od kontekstu.
Ogromnym źródłem wiedzy i odniesienia będzie w takich przypadkach Internet, strony placówek medycznych, na których znajdziemy tłumaczenia nazw własnych. Warto korzystać również z wiedzy i doświadczenia koleżanek i kolegów po fachu, zadając pytania na branżowych grupach dyskusyjnych (zapraszamy do grupy Tłumaczenia medyczne).
Źródło: Maria Tymczyńska „Przekład tekstów medycznych – porady dla początkujących tłumaczy”
Czy znasz nasze szkolenia dla tłumaczy?
Czego możemy Cię nauczyć? Kliknij i zobacz! SZKOLENIA DLA TŁUMACZY.
Poznaj bogatą ofertę naszych szkoleń online dla tłumaczy medycznych, szczegółowy wykaz znajdziesz tutaj.
